برخی از فعالیت‏های نیروی انتظامی

اشاره

تأمین امنیت، تحکیم نظم و اجرای قانون و عدالت، از مهم‏ترین ارکان ثبات و سلامت نظام اجتماعی و سیاسی است. در کشور ما، بخش عمده این وظیفه، بر عهده نیروی انتظامی است. با نگرش کلی بر وظایف نیروی انتظامی، از گستردگی فعالیت‏های آن آگاه شد. این تنوع و تعدد وظایف، در هیچ‏یک از نیروهای نظامی و سازمان‏های غیرنظامی جمهوری اسلامی ایران دیده نمی‏شود. در این مقاله، به برخی از فعالیت‏های گوناگون نیروی انتظامی می‏پردازیم.

پلیس ایران

هر حکومتی، نیازمند نظم و امنیت است. کشور ما نیز انواع نظام‏های نظم و امنیت را در طول تاریخ آزمایش کرده است. البته نظام نوین نظم و امنیت داخلی؛ یعنی سازمان پلیس ایران، به حدود یکصد سال پیش برمی‏گردد؛ زمانی که ناصرالدین شاه با مشاهده پلیس نوین اروپا و استخدام یک مستشار بلژیکی به نام کنت دوبینو، نخستین نظام پلیسی جدید ایران را پایه‏گذاری کرد.
پلیس ایران، مدت‏های طولانی از دو بخش پلیس شهری و ژاندارمری تشکیل شده بود. در سال 1370، نیروهای گوناگون پلیس با تصمیم مجلس شورای اسلامی با یکدیگر ادغام شد و پلیس واحد به نام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به وجود آمد. نیروی انتظامی از سه بخش تقریبا مستقل فرماندهی، حفاظت و اطلاعات و سازمان عقیدتی ـ سیاسی تشکیل شده است.

نگهبان محله

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، به منظور جلب مشارکت مردمی در گسترش امنیت عمومی جامعه، طرح نگهبان محله را پیشنهاد کرد. نگهبانی از مکان‏های مسکونی، تجاری و خودروهای پارک شده به منظور جلوگیری از دزدی، معرفی افراد مظنون به کلانتری یا پاسگاه محل، گشت‏زنی در محدوده مأموریتی به منظور پیش‏گیری از دزدی، همکاری با معتمدان محل هنگام بروز حوادث پیش‏بینی‏نشده، زیر نظر قرار دادن افراد ناشناس و هماهنگی با عوامل انتظامی محل برای جلوگیری از شرارت مزاحمان نوامیس و افراد شرور، از جمله وظایف نگهبان محله است.

110

مرکز پلیس 110، برای تحقق شعار پلیس پاسخ‏گو و با هدف تحکیم امنیت عمومی و تلاش برای پایداری آن، در سال 1379 راه‏اندازی شد. این مرکز بر آن است تا با افزایش تحرک و سرعت عمل، به نیازهای فوری مردم پاسخ دهد تا با حضور به موقع در صحنه‏ها و ناامن کردن کشور برای مجرمان، رضایت عمومی جامعه را فراهم آورد. از اهداف ایجاد مرکز فوریت‏های پلیسی 110 می‏توان به سرعت بخشیدن در برقراری ارتباط مردم با پلیس و کاهش چرخه‏کاری آنان در مراجعه به کلانتری‏ها و هنگام ضرورت اشاره کرد. 110، خدمات‏رسانی مشاوره‏ای و پاسخ‏گویی به پرسش‏های پلیسی مردم را نیز از وظایف خود می‏داند.

197

تلفن گویا، آسان‏ترین راه ارتباطی مردم با دفتر نظارت همگانی در خبررسانی است. نیروی انتظامی در گامی جدید و در راستای تکمیل طرح مرکز فوریت‏های پلیسی 110 و اجرای وظیفه قانونی خود، دفتر نظارت همگانی را تأسیس کرد. این دفتر که با هدف جامعه‏محوری و اعتمادسازی عمومی راه‏اندازی شده است، در حال حاضر با شماره تلفن 197 در تمامی اوقات به دو صورت اپراتور زنده و تلفن گویا، آماده دریافت دیدگاه‏های مردم در قالب انتقاد، پیشنهاد، شکایت و قدردانی از عملکرد کارکنان واحدهای گوناگون نیروهای انتظامی است. از اهداف مهم راه‏اندازی این مرکز، می‏توان به پیش‏گیری از جرایم و تخلفات کارکنان در سطح جامعه و ناجا، دست‏یابی به افکار عمومی برای کنترل بازخوردهای اجتماعی مأموریت‏های ناجا و ایجاد جوّ روانی بر ضد کارکنان متخلف و مجرم در درون سازمان اشاره کرد. ایرانیان داخل و خارج کشور می‏توانند از راه پست الکترونیکی police 197 @ police.ir نیز با این دفتر ارتباط برقرار کنند.

مشاوره

مراکز مشاوره در معاونت اجتماعی ناجا، در راستای نگرش جامعه‏محوری پلیس و لزوم افزایش ارتباط صمیمانه و هم‏دلی پلیس و مردم، برای پیش‏گیری از بروز ناهنجاری‏های اجتماعی و شناسایی ریشه‏ها و زمینه‏های رفتارهای ناهنجار در سال 1379 راه‏اندازی شد. آگاه‏سازی جامعه برای افزایش توان مقابله با مشکلات اجتماعی و پیش‏گیری از آنها و ایجاد فرهنگ مشاوره در بحران‏های زندگی، از اهداف مهم این مراکز به شمار می‏آید. فعالیت بخش مشاوره روان‏شناختی این مرکز در زمینه روان‏درمانی، خانواده‏درمانی، مشاوره فردی و... است. بخش مشاوره انتظامی این مرکز نیز مجموعه‏ای از خدمات مربوط به مشاوره نظام وظیفه عمومی، امور حقوقی، صدور گذرنامه و دیگر امور انتظامی را در اختیار مراجعان می‏گذارد.
منبع:ماهنامه گلبرگ